Bitcoin’in Taproot yükseltmesi hakkında bilmeniz gerekenler

En başından beri Bitcoin'in temel sınırlamalarından biri, akıllı sözleşme esnekliğinin olmamasıydı ve bu, Ethereum'un yanı sıra diğer benzer projelerin akıllı sözleşmeleri yürütmek için tercih edilen blockchain olmasının nedenidir. Şu anda, DeFi alanındaki NFT'ler, DApp'ler ve girişimler gibi yüzlerce proje Ethereum, Cardano ve diğerleri üzerinde yürütülüyor. Peki ama neden?

Basit bir ağ

Bitcoin teknik raporunda (Whitepaper) Satoshi Nakamoto, "yapılandırılmamış basitliği açısından sağlam" bir ağ oluşturduklarını, dolayısıyla Bitcoin'in Turing-incomplete blockchain olarak geliştirildiğini belirtiyor. Bu, başka herhangi bir bilgisayarın gerçekleştirebileceği tüm hesaplamaları gerçekleştiremeyeceği anlamına gelir. Diğer yandan ise, "Turing-complete" olarak kabul edilen bir makine evrensel olarak programlanabilmektedir. Ethereum açısından durum bu şekilde.

Bununla birlikte, 2017'den bu yana en önemli olan Taproot adındaki bir sonraki Bitcoin yükseltmesinin, Kasım 2021'de soft fork yoluyla gerçekleşmesi planlanıyor ve orijinal tasarıma önemli bir gelişme getireceği bir gerçek. Taproot, Bitcoin ağının faydasını genişletmek ve akıllı sözleşmeler gibi gelecekteki işlevler için zemin hazırlamak üzere yola çıkan BIP 343 (Bitcoin İyileştirme Önerisi) ile ilgili genel bir fikir birliğinin ardından dünya çapındaki madenciler tarafından halihazırda onaylanmıştır.

SegWit'in sancılarının ötesinde

Bitcoin'in son büyük güncellemesi olan SegWit 2017'de gerçekleşti. Bazılarınız bu güncellemenin Bitcoin topluluğunda neden olduğu büyük çatlağı hâla hatırlar. Temelde SegWit, bir işlemi iki bölüme ayırarak blockchain üzerindeki bir bloktaki işlemlerin ağırlığını azaltır. Güncelleme aynı zamanda SegWit karşıtları tarafından hard fork kapsamında desteklenen ve artırılmış bir blok boyutu uygulayan Bitcoin Cash'in oluşturulmasıyla da sonuçlandı.

Buna karşılık, Taproot BIP için her şey yolunda gitti ve Kasım 2021 için planlanan Bitcoin Taproot yükseltmesi konusunda bu yıl 12 Haziran'da halihazırda ulaşıldı. Taproot, 2017'den bu yana en önemli Bitcoin güncellemesi olacak ve Bitcoin'e birçok fonksiyon eklemek üzere planlar yapılıyor.

Verimliliği artırırken işlem boyutunu küçültmek

"Taproot" ne anlama geliyor? Bitkiler dünyasında, bir taproot, kök kaynağından ana köke doğru gelişen ve direkt olarak toprağa doğru büyüyen bir tür uzun köktür. Havuç veya karahindiba, taproot’lu bitki örnekleridir. Yan kökler, taproot’un kendisinden çıkar.

Taproot ilk olarak 2018 yılında Bitcoin geliştiricileri Gregory Maxwell, Andrew Poelstra ve Pieter Wuille tarafından önerilmiştir. Kısaca açıklamak gerekirse; Bitcoin, coin’lerin harcanabileceği her türlü koşulu belirleme özelliğine sahip bir komut dosyası sistemine sahiptir.

Örneğin, söz konusu koşullar, bir genel anahtarın bir adresi temsil etmesi ve eşleşen özel anahtar ile bir işlem imzalayan herkesin diğer birçok olası koşulun yanı sıra coin’leri harcayabilmesidir. Şu anda, tüm koşullar blok zincirinde saklanıyor, ortaya çıkıyor ve doğrulanıyor, ancak sonuçta önemli olan sadece birkaç şey var: miktar, gönderici ve alıcı ve coin’lerin ne zaman harcandığı.

Taproot'un tanıtılmasıyla, tüm bu farklı koşullar, MAST (“Merklized Abstract Syntax Tree”) ilkesine dayalı olarak bir hash ağacında (Merkle ağacı) paketlenir ve bu şekilde, yalnızca bir koşulun ortaya çıkarılması gerekir. Hash ağacı, birçok hash'i "kök"te toplar ve Maxwell'e göre "kalın bir merkezi yol ve küçük alternatifler" böylece işlemin boyutunu azaltır.

Schnorr imzalarıyla anahtar toplama

Taproot ayrıca, birkaç gönderici tarafından imzalanan işlemler için birden çok anahtar işlevi değiştirmeyi de amaçlar. Bitcoin izinsiz ve açık bir sistem olarak oluşturulduğunda, hafif, açık kaynaklı ve güvenli olması gibi özelliklerinden dolayı ECDSA (Eliptik Eğri Dijital İmza Algoritması) güvenlik imza şeması olarak seçilmiştir.

Şimdi, Taproot yükseltmesi, ECDSA'yı güvenlik geçirmez ve şekillendirilemez olma avantajına sahip Schnorr imzalarıyla değiştirecek şekilde ayarlandı. Schnorr imzaları ayrıca, çoklu imza işlemi tam olarak normal bir işlem gibi görünürken, birlikte tek bir imza oluşturmak isteyen birden fazla taraf için anahtar birleştirmeyi mümkün kılar.

Schnorr imzalarını kullandığınızda ne olur? Örneğin, 71 katılımcıdan 36'sının imzalaması gereken çok büyük çoklu imza işlemleri bile, ağ üzerinden iletilen bir işleme dahil edilen bir "ana imza" gibi sıradan işlemler kadar küçük hale gelir, bu da işlem gizliliğini iyileştirir, depolama ve bant genişliğini azaltır, böylece daha düşük bir maliyetle bir blok zincirinde daha fazla işlem için yeterli alan sağlar.

Akıllı sözleşmelerin önünü açmak

Bitcoin'in çekirdek protokol katmanında akıllı sözleşmeler yürütmek hâla pahalı ve zaman alıcı olsa da veya gerçek anlamda çalışması için çok daha fazla çalışma gerekli olsa da, Schnorr imzaları Bitcoin ağını ölçeklendirmek ve Lightning Network’e ek kaldıraç sağlamak için önemli bir ön koşuldur.

Taproot, gelecekteki akıllı sözleşme işlevlerine zemin hazırlamak için Bitcoin'in arkasındaki teknolojiyi geliştirirken, zaman damgaları gibi bir veri hash anahtarının yüksek düzeyde gizlilikle düzenli bir işleme bağlanmasını sağlayacak. Elbette ki bu aşamaya gelebilmesi için biraz daha zamana ihtiyacı olmasına rağmen bu esnada özel ve esnek kooperatif harcamaları da yolda.

Şimdi Bitcoin alın