• Home
  • Blog
  • Ethereum London Hard Fork nedir? (Kapsamlı Rehber)

Ethereum London Hard Fork nedir? (Kapsamlı Rehber)

Bitpanda

Bitpanda tarafından

Ethereum 2.0 güncellemesinin önemli adımlarından birisi olan London Fork’u bugün itibariyle hayata geçti! Madencilerin aldığı ücretin azalmasına ve Ethereum’un deflasyonist bir yapıya bürünmesine sebep olacak bu güncelleme hakkındaki en detaylı bilgileri edinmek için yazımızı okuyabilirsiniz!

Ethereum London Hard Fork hakkında en detaylı anlatım

Hepinizin bildiği üzere Ethereum ağı Ethereum 2.0 güncellemesi için hazırlanıyor. Daha önceki yazılarımızda da bahsetmiş olduğumuz bu güncelleme ile Ethereum İş Kanıtı algoritmasını bırakıp Hisse Kanıtı algoritmasına geçiş yapacak. Bu sayede Ethereum madenciliği için harcanan elektrik oranının %99,7 oranının düşmesi bekleniyor. Ayrıca bu güncelleme sayesinde Ethereum’un ölçeklenebilirlik sorununa iyileştirmeler gelmesi ve ağın güvenliğinin daha da artması da planlanıyor. Ethereum 2.0 güncellemesi Ethereum ağına katacağı tüm bu özelliklerden dolayı uzun zamandır hem Ethereum kullanıcıları hem de kripto para dünyası tarafından bekleniyordu.

Not: Ethereum 2.0 güncellemesi hakkında daha detaylı bilgi almak için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.

Bu güncelleme en basit tabir ile evin içerisinde yaşamaya devam ederken evinizi yenilemeniz anlamına geldiği için birkaç büyük güncellemeye bölünmüş halde ağa ekleniyor. Bugün ise bu büyük güncelleştirmelerden biri olan London güncellemesi ağa eklenecek. Bir hard fork olan London güncellemesine şu anda Ethereum node’larının (düğümlerinin) %70’den fazlası onay vermiş durumda gözüküyor.

Not: Hard fork’lar hakkında daha detaylı bilgi almak için bloğumuzda bulunan bu yazıyı okuyabilirsiniz.

London Hard Fork nedir?

London Hard Fork’u içerisinde 5 tane EIP yani Ethereum’u İyileştirme Önerisi bulunduran bir güncellemedir. Bu iyileştirmelerden en öne çıkanı madencilerin kazancını büyük ölçüde azaltacak olan EIP1559 iyileştirmesidir.

EIP1559 nedir?

Bitcoin ağı sabit bir arza sahiptir. Bitcoin’in geliştiricisi Satoshi Nakamoto toplam Bitcoin sayısını 21 milyon ile sınırlandırmıştır. Ethereum ise bunun tam tersine sabit bir arza sahip olmayan, enflasyonist bir yapıdadır. Bu çıkarılabilecek Ethereum’un bir üst limitinin olmadığı, yıllar sonra ortada milyarlarca Ethereum olabileceği anlamına geliyor. Aynı zamanda Bitcoin ağında ve diğer pek çok kripto parada madenciler blokzincire ekledikleri her blok için o bloğun içerisinde gerçekleşmiş olan işlemlerin komisyon ücretlerini alırlar.

EIP1559 iyileştirmesi Ethereum’un enflasyonist yapısını madencilerin paralarını kazandığı yöntemde değişikliğe giderek değiştiriyor. EIP1559 iyileştirmesi hayata geçirildiğinde madenciler artık blokzincire ekledikleri blokların içerisindeki komisyon ücretlerinden yararlanamayacaklar. Bunun yerine komisyon ücretleri direkt olarak ağ tarafından yakılacak. Bu durumun mevcut Ethereum arzının zaman içerisinde yavaş yavaş azalmaya başlamasına ve deflasyonist bir yapıya bürünmesine neden olabileceği düşünülüyor.

Bu duruma pek çok Ethereum madencisi kazanacakları para azalacağı için karşı çıkıyor. Ama duruma daha iyimser bir bakış açısıyla yaklaşanlar da mevcut. İyimser bakış açısına sahip olanlar kullanıcıların hala işlemlerine öncelik tanınması için madencilere bahşiş verebileceğini ve Ethereum arzının azalmaya başlamasıyla beraber Ethereum’larının değerinin artacağını düşünüyorlar. Bu sayede uzun vadede kazandıkları paranın yine aynı seviyeye hatta belki üstüne çıkabileceklerini ön görüyorlar.

Aynı zamanda EIP-1559 iyileştirmesi özellikle son senelerde çok fahiş fiyatlara çıkan komisyon ücretlerine de bir dengeleme getirecek. EIP-1559 ile birlikte kullanıcıların ödeyecekleri komisyon ücretleri ağdaki aktiviteye bağlı olarak belirlenen “base fee” yani temel komisyon adı verilen bir komisyon ile standartlaştırılacak. Kullanıcıların işlemlerine öncelik tanınması için madencilere bahşiş verme özgürlüğü ise devam ediyor olucak.

Madenciler Ethereum gibi İş Kanıtı algoritmasını kullanan blokzincirlerin ayrılmaz ve en önemli parçası olmasına rağmen Ethereum Hisse Kanıtı algoritmasına geçerek madencileri devre dışı bırakmış olacak. Madencilerin görevi ağa 32 Ethereum kilitlemiş ve ağda onaylayıcı rolünü elde etmiş kullanıcılara bırakılacak.

Not: İş Kanıtı algoritması hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için bu yazıyı, Hisse Kanıtı algoritması hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için bu yazıyı okuyabilirsiniz.

EIP1559 güncellemesi ilk konuşulmaya başlandığı zamanlarda madencilerin bu güncellemeyi kabul edip etmeyecekleri merakla beklenen bir konuydu. Fork’ların yapısı gereği ağın çoğunluğu tarafından kabul edilme zorunluluğu madencilerin bundan faydalanıp faydalanmayacaklarını merak ettiriyordu. Ama şu an duruma baktığımızda node’ların (düğümlerin) %70’inden fazlasının güncellemeyi onayladığını görüyoruz.

Ethereum’daki diğer iyileştirmeler hangileri olacak?

London Hard Fork’u ile hayatımıza 4 yeni Ethereum İyileştirmesi daha katılacak. Bu iyileştirmelerden bir diğer öne çıkanı ise yine EIP1559 ile direkt olarak ilgili olan EIP3554 iyileştirmesi oldu.

Ethereum Hisse Kanıtı sistemine geçmek için madencileri yavaş yavaş sistemden çekilmeye ve Hisse Kanıtı sistemini benimsetmeye ikna etmek zorunda. Bu ikna gereği için Ethereum ağına “güçlük bombası” (difficulty bomb) adı verilen bir güncelleme getirilmişti. Bu güncelleme Ethereum’un madenciler tarafından kazılmasını belli aralıklarla zorlaştıran bir güncellemeydi. Bu güncelleme son aralığına geldiğinde Ethereum bulmak çok zorlaşacak ve maddi olarak artık mantıksız bir hal almaya başlayacaktı. EIP3554 iyileştirmesi “zorluk bombası”nın son aşamasını 2021 yılının Aralık ayına erteledi. Bu erteleme sayesinde madenciler daha fazla zaman elde etmiş oldular.

EIP3198 ve EIP3529 iyileştirmeleri

EIP-3198 ve EIP-3529 iyileştirmeleri de London sert çatallanması (hard fork’u) ile hayatımıza girecek olan diğer iyileştirmeler. Bu iki iyileştirme yukarıda saydığımız diğer iki iyileştirmenin gölgesi altında kalıyor olsa da yine ağ için önem arz ettikleri için bu yazıda bu ikiliye de yer vermenin iyi olacağını düşünüyoruz.

EIP-3198 iyileştirmesi direkt olarak EIP-1559 iyileştirmesi (komisyon ücretlerinin yakılacağı iyileştirme) ile ilgili bir Ethereum İyileştirme Önerisi. EIP-3198 iyileştirmesi EIP-1559’un kapsamını genişleterek akıllı kontratları da dahil ediyor. Bu sayede kullanıcıların akıllı kontrat içeren işlemlerde de ödeyeceği komisyon ücretlerinin daha dengeli bir hal alması bekleniyor. Bunun akıllı kontratları sıklıkla kullanan DeFi uygulamaları için de iyi bir haber olduğunu söylemek gerekir.

EIP-3529 ise EIP-1559’un gölgesinde kalmış olsa  da pek çok uzmana göre ağda büyük etkiye sahip olacak iyileştirmelerden birisi olacak. EIP-3529’u kısaca özetlemek gerekirse ağdaki bazı işlem kodları için ödenen komisyon iadeleri kaldırılacak. Bu geliştirme ağdaki gereksiz bilgileri ortadan kaldırmış olacak.

Yukarıdaki cümleyi biraz daha açalım. Şu anda Ethereum ağında kendi işleminizi temizledikten sonra ödediğiniz komisyon ücretlerini iade olarak almanız mümkün. Ama bu durum ağda belli başlı problemlere yol açıyor. Örneğin bazı kullanıcılar komisyon ücretlerinin düşük olduğu zamanlarda ağı gereksiz bilgilerle dolduruyorlar ve komisyon ücretleri yükseldiğinde iade almak için bu işlemleri siliyorlar. İade edilen komisyon ücretlerinin çok büyük bir kısmının bu şekilde ödendiği ise Ethereum’un en önemli geliştiricilerinden birisi olan Tim Beiko tarafından doğrulandı. EIP-3529 güncellemesi ile beraber ağın çok daha stabil bir yapıya kavuşması bekleniyor.

EIP-3541 İyileştirmesi Önerisi nedir?

London Hard Fork’u ile hayatımıza girecek olan iyileştirmelerin sonuncusu olan EIP-3541 iyileştirmesi Tim Beiko’ya göre tek başına çok fazla bir etkide bulunmuyor. Genel olarak ana görevi yeni türlerdeki akıllı kontratların ağda yer alabilmesi için ağda belli bir alanı rezerve ediyor. Tim Beiko bu iyileştirmeyi “Bu iyileştirme hiçbir şeyi kırmadan Ethereum Sanal Makinesi’ne yeni bir fonksiyon eklemenin havalı bir yolu.” şeklinde tanımlıyor.

Son Notlar: London Hard Fork’u Hakkında Çok Sorulan Sorular

1.       London Hard Fork’u Ethereum madenciliğini bitirecek mi?

Hayır, London Hard Fork’u Ethereum madenciliğini bitirmeyecek. Hatta sahip olduğu EIP-3554 iyileştirmesi ile ağdaki madencilere daha fazla süre kazandırdığı bile söylenebilir. Ethereum madenciliği Hisse Kanıtı sistemine geçiş tamamlandığı zaman bitmiş olacak. Bu geçişin 2021 sonu veya 2022 başı gibi gerçekleştirilmesi bekleniyor.

2.       Ethereum sahiplerinin bir şey yapmasına gerek var mı?

Hayır, Ethereum sahiplerinin yapması gereken bir şey yok. Sadece unutulmaması gereken nokta London güncellemesi hayata geçerken bazı borsalar Ethereum çekim işlemlerini kapatabilirler. Bu çekim işlemleri açılana kadar sabırla beklenip, panik yapılmaması kullanıcı yararına olacaktır.

3.       Kaç tane Ethereum yandığını takip edebileceğim bir site var mı?

Yanan Ethereum’ları bu siteyi kullanarak görüntüleyebilirsiniz.

Ethereum’u ve kripto para dünyasını ilgilendiren önemli gelişmelerden haberdar kalmak için bloğumuzu takip edebilirsiniz.

Bu makale Berk Küzgil tarafından yazılmıştır.

Bitpanda

Bitpanda